Pamięci generałów Wojska Polskiego poległych i zmarłych we wrześniu 1939 roku

Dowództwo Garnizonu Warszawa, Stowarzyszenie Historyczne „Cytadela”

W dniu 31 sierpnia 2016 roku, na Cmentarzu Wojskowym na Warszawskich Powązkach Dowódca Garnizonu Warszawa gen. bryg. Robert Głąb, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Warszawy Pani Beata Michalec, Prezes Stowarzyszenia Historycznego „Cytadela” Pan Tomasz Sarnecki, złożyli wieńce na grobach generałów poległych we wrześniu 1939 roku, oraz na grobie gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby.

Inicjatywa objęcia szczególną pamięcią najwyższych dowódców poległych we wrześniu 1939 r. nie była by możliwa gdyby nie przesłanie zawarte w monografii „Dzieje 14. Dywizji piechoty Poznańskiej”.

„Przypominam o generałach poległych w 1939 roku, by organizatorzy uroczystości na Powązkach w dniu 30 lub 31 sierpnia każdego roku pamiętali o włączeniu do programu obchodów złożenie przynajmniej symbolicznego wieńca każdemu z poległych generałów i generałowi Kutrzebie. Z biegiem lat wojskowa część cmentarza stała się największą nekropolią żołnierzy poległych za Polskę”

Jej autor, śp. gen. bryg. Zygmunt Odrowąż-Zawadzki (1911–2008) był ostatnim żyjącym oficerem dyplomowanym Drugiej Rzeczypospolitej, absolwentem XVIII promocji Wyższej Szkoły Wojennej, we wrześniu 1939 r. oficerem sztabowym poznańskiej 14. Dywizji Piechoty gen. bryg. Franciszka Włada. Uczestniczył w 29 bitwach, m.in. nad Bzurą, o Tobruk, Gazalę, Monte Cassino, Ankonę, Bolonię. Był kawalerem Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski i Krzyża Srebrnego Virtuti Militari.

Rokrocznie wypełniamy Jego wolę i obejmujemy pamięcią generalskie mogiły. W honorowej asyście żołnierzy Batalionu Reprezentacyjnego WP składamy dedykowane wieńce na grobach:

• gen. bryg. Mikołaja Bołtucia (dowódcy GO „Wschód” Armii Pomorze, dowódcy zgrupowania w Palmirach, poległego 22 IX w Łomiankach pod Warszawą), 

• gen. bryg. Stanisława Grzmota-Skotnickiego (dowódcy GO „Czersk” Armii „Pomorze”, dowódcy grupy operacyjnej własnego imienia, poległego w Bitwie nad Bzurą 19 IX w Tułowicach pod Brochowem), 

• gen. bryg. Stanisława Rawicza-Dziewulskiego (organizatora i dowódcy 4 pułku ułanów Zaniemeńskich z 1918 r., emerytowanego, 70-letniego oficera, ciężko rannego w obronie Warszawy, zmarłego z ran 18 IX), 

• gen. bryg. Franciszka Włada (dowódcy 14 DP Armii „Poznań”, ciężko rannego w Bitwie nad Bzurą, zmarłego pod Kamionem 18 IX)


oraz

• gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby (komendanta Wyższej Szkoły Wojennej, dowódcy Armii „Poznań”, autora zwrotu zaczepnego Armii „Poznań” i „Pomorze” w Bitwie nad Bzurą, zmarłego po ciężkiej chorobie w Londynie w 1947 r.).

Symboliczne znicze zapalimy także na Kwaterze Września 1939 (C25-C27) w intencji generałów poległych i zamordowanych we wrześniu 1939 r. a pochowanych poza stolicą:

• gen. bryg. Józefowi Kustroniowi (dowódcy 21 DP Górskiej, poległemu 16 IX między Koziejówką a Ułazowem na Lubelszczyźnie, pochowanemu w Nowym Sączu),
• gen. bryg. Józefowi Olszynie-Wilczyńskiemu (dowódcy GO „Grodno”, zamordowanemu 22 IX pod Sopoćkiniami),
• gen. bryg. Rudolfowi Prichowi (pierwszemu dowódcy Obrony Lwowa, zamordowanemu pod koniec września w Jasieniowie Polnym koło Śniatynia),
• gen. bryg. Stanisławowi Sołłohubowi-Dowoyno (emerytowanemu oficerowi WP, do 1935 r. dowódcy 12 DP z Tarnopola, zamordowanemu 26 IX w majątku Ziołów k. Kobrynia).